BARTIN Üniversitesi Orman Fakültesi öğretim üyelerince yapılan çalışma ile kanser hücrelerini küçültüp yok eden taksol maddesi, porsuk ağacında yoğun miktarda tespit edildi. Prof. Dr. Halil Barış Özel, “Türkiye’de birçok bölgede bulunan porsuk ağaç türünde kanser ilaçlarının üretilmesinde ana madde olan taksol bileşeninin Batı Karadeniz Bölge’sindeki porsuk ağaçlarında bol miktarda olduğunu tespit ettik” dedi.
Bartın Üniversitesi’nde araştırmacılar, nesli tehlike altında olan porsuk ağaçlarının 17 ayrı popülasyonu üzerinde yaptıkları deneylerde kuvvetli antikanser bileşik olan taksol maddesini tespit etti. Bartın Üniversitesi Bartın Orman Fakültesi Silvikültür Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Barış Özel ile Marmara Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nde görevli Dr. Mesut Tandoğan tarafından 4 yıl boyunca farklı bölgelerde yapılan araştırmalarda önemli sonuçlara ulaşıldı. Porsuk ağacının sadece yaprakları üzerinden gerçekleştirilen deneylerde elde edilen bileşiğin ovaryum, meme, prostat ve küçük hücreli olmayan akciğer kanserinin tedavisinde tek veya diğer kemoterapötik bileşiklerle birlikte kullanıldığında kanser hücrelerini küçülterek yok ettiği kaydedildi.
‘17 POPÜLASYONDA ÖNEMLİ MİKTARDA TESPİT EDİLDİ’
Proje kapsamında Batı Karadeniz ve Marmara Bölgesi’nde 17 popülasyondan deneme alanları tespit ettiklerini aktaran Prof. Dr. Özel, “4 yıl boyunca birçok bölgede yaptığımız gözlem ve ölçümler neticesinde bu ağaç türünün biyotik ve abiyotik faktörlerin etkisiyle uzun dönemde oluşmuş özellikleri ve profilleri ortaya çıkarılmıştır. Buralardaki ağaçlardan yaprak örnekleri alınarak en etkili laboratuvar yöntemleriyle içerisindeki bileşikler tespit edilmiştir. Yaptığımız çalışmalar doğrultusunda taksol içerikleri bakımından en yüksek miktarlar Bartın-Gölderesi, Düzce-Yığılca-Kurtkayası, İnebolu-Karagöl ve Karabük-Yenice-Kızılkaya popülasyonlarında çıkmıştır. Bu şekilde Türkiye’de taksol içeriği yeterli bulunan taxus baccata L. popülasyonu materyallerinden elde edilen veriler ile ormanlara zarar vermeden bu bileşiğin sentezi ve doku kültürü için yapılacak çalışmalara katkıda bulunulmuş olunacaktır” dedi.
‘GEN GRUPLARI KURULMALI’
Prof. Dr. Özel, Türkiye’nin özellikle bu tür hastalıklar için kullanılan ilaçlarda dışa bağımlılığını da hatırlatarak, “Ülkemizin ilaçta dışa bağımlılığı düşünüldüğünde ileride değerli ilaç ham maddelerinin üretilmesi için doğal kaynaklarımızın araştırılması ve bu yerli kaynaklardan yararlanılarak ham madde elde edilebilmesi ve üretiminin yapılması yeni ilaç moleküllerinin geliştirilmesine nazaran daha ulaşılabilir bir hedeftir. İlaç sektörünün ham madde ihtiyacının karşılanması ve doğal porsuk kaynaklarının sürdürülebilirliğinin korunması için kalıcı çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır. Bu noktada nesli tehlike altında olan bu ağaçları korumak ve bu ilaç bileşiğini elde etmek için gen grupları kurulması ve bu alanda kalıcı çözümler üretilmesi gerekmektedir” diye konuştu.
